Historia

Udostępnij  

WRO Milestones

Grudzień 1989
Festiwal Wizualnych Realizacji Okołomuzycznych WRO
Pierwszy przegląd sztuki mediów i działań interdyscyplinarnych w Polsce przygotowany został poza oficjalnie działającymi instytucjami kultury i poza cenzurą, przez niezależną kooperatywę twórców, badaczy i miłośników sztuki awangardowej, Open Studio WRO. Stworzyli je Violetta Kutlubasis-Krajewska, Piotr Krajewski i Zbigniew Kupisz oraz Lech Janerka. Pionierska formuła festiwalu oparta została na prezentacji sztuki łączącej obraz i dźwięk kreowane przy użyciu elektroniki. Jakkolwiek stosowane już wcześniej w sztuce – w powszechnej świadomości urządzenia wideo i komputery nie kojarzyły się z kreacją artystyczną. Utożsamiano je bardziej z naukowymi badaniami zmierzającymi do przyszłego komercyjnego wykorzystania, bądź z prognozami science-fiction, niż teraźniejszością i narzędziami kreacji. Sztuka elektroniczna w oficjalnym obiegu była niemal nieobecna.
W legendarnym Czarnym Salonie, sali będącej siedzibą nieistniejącego już wówczas Teatru Grotowskiego, WRO powołało na kilka dni Galerię Laboratorium, gdzie odbywały się pokazy oraz performanse z użyciem ekranu wideo (jednego z dwóch dostępnych wtedy w Polsce) i aparatury elektronicznej. Do legendy przeszła „Cucumber Opera”, akcja zespołu Kormorany w opustoszałej i zdewastowanej przestrzeni industrialnej dawnej wieży ciśnień Na Grobli. Z Rosji przyjechał i zaprezentował swój wynalazek – generator do projekcji efektów świetlnych – Bułat Galejew, uczeń i współpracownik legendarnego genialnego wynalazcy i kompozytora, Lwa Termena (Léon Theremin). Termen, choć przekroczył już wówczas lat 90, objęty był ciągle zakazem opuszczania ZSRR wydanym jeszcze w latach 30. Specjalnie przygotowany dla WRO program wideo pokazało Centre Georges Pompidou. Po latach izolacji, we Wrocławiu pojawiła niemal setka progresywnych artystów z całego świata – od Australii i Japonii, przez całą Europę, po obie Ameryki, były też obecne ważne instytucje artystyczne świata zachodniego. Zostało to, podobnie jak duże zainteresowanie publiczności nowym festiwalem, zauważone przez prasę i telewizję. Zjawisku sztuki elektronicznej i WRO – pierwszemu w Polsce festiwalowi ukazującemu ten nowy fenomen – poświęcono wiele uwagi w newsach oraz omówieniach.
Sukces medialny osiągnęła pierwsza nagroda w międzynarodowym konkursie dla Ménagerie Cécile Babiole, która często pojawiała się w różnych programach telewizyjnych.
Migawki z festiwalu prezentowały telewizyjne serwisy informacyjne, a Program 2 TVP wyemitował obszerny reportaż z festiwalu. Podsumowania WRO publikowała zarówno codzienna prasa, jak i pisma specjalistyczne (magazyn „Film”) oraz niszowe ziny komputerowe. Recenzje za granicą zamieścił m.in. popularny berliński magazyn miejski „TIP”, a w ZSRR (istniejącym jeszcze wówczas) wydawany w milionowym nakładzie miesięcznik „Radio i Telewizja”.
Niemal zaraz po zakończeniu WRO 89 rozpoczęły się pokazy najciekawszych prac z programu festiwalu. Na początku 1990 roku, na zaproszenie Urszuli Czartoryskiej, odbyły się w Muzeum Sztuki w Łodzi trzydniowe pokazy wyboru prac z wrocławskiego festiwalu. Było to pierwsze z licznych zorganizowanych w tym roku przeniesień i początek kontynuowanego do dziś projektu WRO On Tour.
Obszerne prezentacje twórczości polskich twórców zostały pokazane we Francji, Brazylii, Niemczech i Danii, dając początek późniejszym współpracom artystycznym.

WRO 90
Odbywało się już w dwóch muzeach i Filharmonii. W udostępnionych na tę okazję przestrzeniach Muzeum Narodowego i Muzeum Architektury pojawiły się po raz pierwszy w Polsce instalacje przeznaczone do interakcji z publicznością. Performanse i koncerty na zakończenie festiwalu we Wrocławskiej Filharmonii ściągnęły dawno niewidziane w tym miejscu tłumy alternatywnej publiczności, co zresztą szeroko odnotowała prasa, nawet w kąciku z modą – w weekendowym wydaniu pojawiła się analiza strojów publiczności WRO.
W galerii BWA Mały Salon (obecnie Galeria Design) odbywały się pierwsze w Polsce telewizyjne warsztaty grafiki i animacji komputerowej, a w godzinach popołudniowych, kiedy galeria otwierała się dla szerszej publiczności, wzdłuż ulicy Świdnickiej ustawiła się długa kolejka chętnych do wejścia. W samej galerii zobaczyć można było nie tylko artystów pracujących nad grafikami i animacjami, ale też specjalnie sprowadzone na tę okazję z Berlina stacje graficzne i komputery o mocy niedostępnej wówczas w Polsce.

WRO 91
To ostatni z cyklu grudniowych festiwali WRO. Został otwarty wystawą w Muzeum Narodowym z udziałem prezydenta Wrocławia Bogdana Zdrojewskiego, który objął WRO swoim patronatem. Jedną z najbardziej dyskutowanych prac była instalacja Zbigniewa Libery „Perseweracja mistyczna”, po raz pierwszy pokazana w Polsce w kontekście muzealnym. Wystawa Magia Zwierciadła, przygotowana przez Józefa Robakowskiego, była prezentowana w Galerii Miejskiej. Codzienne transmisje z WRO prowadził Program 2 TVP, między innymi na żywo ze studia telewizyjnego wyemitowany został program poświęcony sztuce elektronicznej z konkursem dla widzów, którzy wybierali najlepszą animację komputerową.
W odpowiedzi na konkurs nadeszło ponad 5 tysięcy kartek pocztowych z całej Polski (jeszcze nie istniały wtedy ani sms-y, ani poczta elektroniczna, a konkurs telewizyjny był nowością), nagrodą był komputer Apple Classic. Po raz pierwszy odbyło się międzynarodowe sympozjum poświęcone swoistości sztuki wideo, znajdującej się między niezależną galerią a powszechnie dostępną telewizją. Pokazany został wieloczęściowy zestaw prac amerykańskich, przygotowany przez Video Data Bank z Chicagowskiego Instytutu Sztuki oraz pełna retrospektywa filmów animowanych Jana Švankmajera.
WRO otrzymało nagrodę Laterna Magica, przyznawaną przez Przewodniczącego Komitetu Kinematografii przy Ministerstwie Kultury i Sztuki.

WRO 93
Biennale WRO odbyło się po raz pierwszy w maju. Otwarciu festiwalu towarzyszyła publikacja zestawu tekstów poświęconych WRO i sztuce elektronicznej na kolumnach kulturalnych „Gazety Wyborczej”. W programie znalazła się duża międzynarodowa wystawa instalacji w Muzeum Narodowym. Centralnym miejscem projekcji był Teatr Współczesny, gdzie odbyła się większość pokazów i performansów, w tym po raz pierwszy w Polsce obszerne retrospektywy klasyków: Billa Violi i Lynn Hershman.
Pojawiły się też nowe wyraziste postaci: Istvan Kantor – eksperymentator i performer, współzałożyciel światowego neoizmu i Zbigniew Karkowski, kompozytor mieszkający w Szwecji i Japonii, znany z interaktywnego sposobu wydobywania dźwięków za pomocą gwałtownych gestów wykonywanych w przestrzeni instalacji.
Grupa Granular Synthesis, która wkrótce rozpoczęła błyskotliwą międzynarodową karierę, zaprezentowała się po raz pierwszy poza granicami Niemiec i Austrii. W międzynarodowym jury zasiadła Christine van Assche, kuratorka Centre Georges Pompidou, która w wydanej w następnym roku książce zaliczyła WRO do grona najważniejszych europejskich festiwali, na których pojawiają się nowe idee ważne dla rozwoju sztuki. Nagrodzony został Tractatus – wideo-filozoficzna mantra oparta na tekstach Ludwiga Wittgensteina i muzyce Tibora Szemző. Do legendy przeszedł pojedynek na wideoklipy między Yachem Paszkiewiczem i Józefem Robakowskim, prowadzony w nocy w klubie festiwalowym w piwnicach rekwizytorni Teatru Współczesnego.
Do tradycji warsztatów komputerowych wcześniejszych edycji WRO nawiązała akcja Corel Draw! Szkoła Polska, w ramach której przeprowadzony został konkurs na grafikę wykonaną tym programem graficznym. Program dopiero zdobywał popularność w Polsce, a na zwycięzcę czekała sztabka złota.
WRO jako pierwsze wydarzenie kulturalne w Polsce zostało objęte unijnym patronatem (program Eureka Audiovisuel).
Za konsekwencję w zainteresowaniu szerszej publiczności sztuką współczesną oraz za osiągnięcia w dziedzinie marketingu sztuki, WRO odebrało w Warszawie Szeleszczące Ucho – nagrodę działu promocji „Gazety Wyborczej”. Festiwal WRO znalazł się także w gronie nominowanych w kategorii sztuk wizualnych w pierwszej edycji Paszportów Polityki.
Na zaproszenie prof. Stanisława Pietraszki WRO opracowało program nauczania przedmiotu „Sztuka nowych mediów”, który od nowego roku akademickiego został na stałe wprowadzony do programu studiów kulturoznawczych na Uniwersytecie Wrocławskim.

WRO 94 Monitor Polski
Specjalna krajowa edycja WRO podsumowała 20-lecie polskiej sztuki wideo. Duże Studio Telewizji Polskiej przekształcone zostało w galerię instalacji i performansu. Z udziałem zgromadzonej publiczności na antenie telewizyjnej odbywały się działania takich artystów, jak: Ryszard Jędroś, Antoni Mikołajczyk, Artur Tajber, Maciej Walczak, grupa Łódź Kaliska. Prezentowana była instalacja grupy Łyżka Czyli Chilli, ukazująca rzeźby gadające ze sobą. Do historii polskiego wideoperformansu przeszły akcje Crash Władysława Kaźmierczaka i Ucieleśnianie Piotra Wyrzykowskiego. Wydarzeniem specjalnym była pierwsza w Polsce retrospektywa twórczości Władysława Starewicza, pioniera filmu animowanego z początku XX wieku.

WRO 95
Temat wiodący, „sztuka między niską a wysoką technologią”, objął cykl wykładów Dietera Danielsa, Erkkiego Huhtamo i Douglasa Davisa, podczas którego miała miejsce pierwsza w Polsce akcja z użyciem przekazu internetowego, oraz wystawa w BWA Awangarda. Zaprezentowana na niej została po raz pierwszy w Polsce instalacja virtual-reality A-Volve Christy Sommerer i Laurenta Mignonneau, łącząca programowanie genetyczne i biotechnologiczne. Dziś uchodzi ona za jedno z najważniejszych dzieł swej dziedziny. Specjalnie dla tej instalacji sprowadzony ze Szwajcarii komputer Onyx firmy Silicon Graphics był ubezpieczony na sumę pół miliona dolarów. Miała też miejsce wyczerpująca prezentacja prac na nowatorskich wówczas CD-ROM-ach. Katalog WRO ukazuje się zarówno w formie drukowanej, jak i w próbnej postaci interaktywnego CD-ROM-u. Próbnie startuje strona WWW.
Program 2 TVP w nocnej audycji w transmitował na żywo dwugodzinne działania Nocy Kompozytorów, na którą złożyły się performanse audiowizualne Jarosława Kapuścińskiego, Tibora Szemző i Marka Trayle.

WRO 96 Monitor Polski
Festiwal został poświęcony krajowej twórczości medialnej, a tematem wiodącym tej edycji stał się raczkujący jeszcze u nas internet i media cyfrowe. Na Dworcu Świebodzkim, przeprowadzone zostały projekcje i działania, w tym także zorganizowana scena klubowa na peronach. Wystawiona została m.in. Technopera 1.0 grupy C.U.K.T. (Centralny Urząd Kultury Technicznej), zorganizowane koncerty zespołów Trymigi (Janek Koza) i Spear (Maciej Ożóg). Ryzykowne działanie Jestem elektryczny Józefa Robakowskiego było transmitowane na żywo przez telewizję. Wystawa instalacji medialnych i preformanse, z udziałem m.in. Grzegorza Zgrai i Anny Płotnickiej, odbywały się w Dużym Studiu wrocławskiego ośrodka TVP.

WRO 97
Festiwal WRO oficjalnie zmienił nazwę na Międzynarodowe Biennale Sztuki Mediów WRO.
Hasło tej edycji biennale Geo/info-territory, poświęcone zostało nowym zjawiskom: postępującemu kształtowaniu świata przez nowe technologie, powstawaniu nowej współczesnej kartografii, kształtowanej przez swobodny przepływ informacji nakładający się na podziały zdeterminowane przez geografię i politykę. W wystąpieniach międzynarodowych uczestników po raz pierwszy na polskim gruncie pojawiły się terminy Deep Europe i Deep Culture. Wykłady prowadzili m.in. Lev Manovich (późniejszy autor fundamentalnej publikacji Język nowych mediów), Jaron Lanier (artysta, wizjoner i wynalazca, autor terminu virtual reality) i Stelarc (performer i pionier sztuki opartej na bio-technologii).
Do historii przeszedł koncert audiowizualny Jarona Laniera z użyciem instrumentów wirtualnych (ogólnopolska transmisja telewizyjna w 2 Programie) oraz wielogodzinny performans Stelarca w Sali Apokalipsy Instytutu Grotowskiego. Nadany kilka miesięcy później, zrealizowany we Wrocławiu program telewizyjny o Stelarcu, obejrzał ponad milion widzów. We Wrocławiu kuratorzy nowojorskiego MoMA zaprezentowali po raz pierwszy w Europie obszerny wybór współczesnego amerykańskiego wideoperformansu. Po Biennale program polskiego wideo po raz pierwszy pokazany został w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.
WRO 97 było pierwszym wydarzeniem artystycznym w Polsce, które miało własną w pełni multimedialną stronę WWW oraz interaktywny CD-ROM z dokumentacją, dodatkowo dołączany w nakładzie 75 000 egzemplarzy do miesięcznika „CHIP”.

WRO 98 Ekspresja Mediów
Festiwal performansu medialnego z bogatym międzynarodowym programem, przedstawione zostały m.in.: Technopera 5.0 grupy C.U.K.T. z udziałem nowojorskiej śpiewaczki Haleh Abghari oraz performans na wrocławskim Rynku niemiecko-kanadyjskiej grupy Audio Ballerinas.
Z udziałem Macieja Maleńczuka, zespołu Ars Nova, Cezarego Duchnowskiego i Józefa Robakowskiego emitowany na żywo był program podsumowujący 5 lat współpracy WRO z pasmem telewizyjnym Art Noc. Miała miejsce retrospektywa telewizyjnego cyklu WRO Taśmy Mieszane oraz prac wideo powstałych przy współpracy WRO i Telewizji Polskiej, m in. takich artystów jak Piotr Wyrzykowski, Jarosław Kapuściński, Janek Koza, Yach Paszkiewicz, Grupa Piniszczy.
WRO otrzymało doroczną nagrodę w dziedzinie kultury przyznawaną przez Prezydenta Wrocławia.

WRO 99 – Siła taśmy
Tematem ostatniego WRO w XX wieku stała się taśma – filmowa, magnetofonowa i wideo – i jej rola w awangardowych zjawiskach sztuki stulecia. Był to swoisty trybut dla tego nośnika w okresie wczesnej rewolucji cyfrowej, początku przemian, w wyniku których taśma w niedługim czasie całkowicie utraciła znaczenie jako nośnik sztuki XXI wieku.
W programie m.in. wielki przegląd twórczości Nam June Paika, kompletna retrospektywa Warsztatu Formy Filmowej, obszerny program Kina Absolutnego, filmu found footage i eksperymentalnego wideo. Odrębny program 3 Kobiety przyniósł zestawienie prac VALIE EXPORT, Carolee Schneemann i Natalii LL, czołowych artystek sztuki feministycznej.
Wydarzeniem był występ Tomasza Stańki i Pociągu Towarowego (Knittel/Chołoniewski/Bikont) do filmu Murnaua Faust oraz kompozycje Jarosława Kapuścińskiego do filmów Oskara Fischingera i innych twórców kina abstrakcyjnego. Otwarcie – koncert na Dworcu Świebodzkim, przygotowany wspólnie ze słynnym progresywnym amsterdamskim centrum muzyki elektroakustycznej STEIM (STudio for Electro Instrumental Music) – był po raz pierwszy w historii WRO transmitowany przez internet.
Programowi WRO 99 towarzyszył 200-stronicowy katalog, który szybko stał się poszukiwaną pozycją przynoszącą unikatowe materiały i teksty. Zawarte w nim eseje Erkkiego Huhtamo i Piotra Krajewskiego w następnych latach wielokrotnie przedrukowywano m.in. w Japonii i USA.

ROK 2000
Od wideoartu do cyberprzestrzeni (kwiecień/maj)
Sympozjum i minifestiwal poświęcony został nowym możliwościom kreacji, integracji i dzielenia treści audiowizualnych w środowisku komunikacyjnym internetu.

WRO 2000@kultura (listopad/grudzień)
Specjalna milenijna edycja Biennale WRO zorganizowana była w ramach obchodów Tysiąclecia Wrocławia. W Wieży Matematycznej i na obszernych nieużytkowanych poddaszach Gmachu Głównego Uniwersytetu, a także w Muzeum Narodowym zaprezentowana została wielka wystawa instalacji medialnych z udziałem Laurie Anderson, Perry Hobermana, Jeffreya Shawa, Jill Scott, Paula Sermona, Piotra Wyrzykowskiego, Studio Azzurro, Yoshiyuki Abe i wielu innych.
Kongres Mediacja/Medializacja z udziałem filozofów i artystów z całego świata, m.in. Derricka de Kerckhove, Roy’a Ascotta, Siegfrieda Zielinskiego, Moniki Fleischmann, Olji Lialiny, Józefa Robakowskiego, w całości poświęcony został aktualnym przemianom kultury, dla określenia których w wypowiedziach i dyskusjach po raz pierwszy w Polsce pojawił się wymowny termin Kultura 2.0.
Odtworzono przez internet przesłanie Stanisława Lema do uczestników WRO, a cały kongres transmitowany był w internecie. Przez kilka następnych lat wykłady są dostępne online w internetowym archiwum transmisji. Podczas kongresu miał też miejsce pierwszy hakerski atak na stronę WRO.
W Auli Lepoldina odbyła się premiera skomponowanych przez Jarona Laniera Cannons for Wrocław, kompozycji na światy wirtualne i orkiestrę. Z towarzyszeniem Orkiestry Kameralnej Leopoldinum pod dyrekcją Michała Nesterowicza, kompozytor wykonywał partie solowe na stworzonych przez siebie instrumentach wirtualnych. W Auli Leopoldina odbywał się również koncert Philla Niblocka, wstrząsający w odbiorze, jak i dosłownie barokową architekturą. W Baszcie na Koniec XX wieku prezentowany był bogaty międzynarodowy program klubowy, a na jej ścianach zawisły obrazy Wilhelma Sasnala. Padł rekord frekwencyjny – rosnąca z każdą kolejną edycją liczba widzów odwiedzających WRO przekroczyła 20 tys.

WRO 01 – Ekrany
Tematem wiodącym WRO 01 stała się obserwowana wówczas ewolucja społecznych funkcji ekranów i ich ekspansja w nowe sfery rzeczywistości. W trakcie wykładów poświęconych historii ekranów w kulturze oraz poszukiwaniom artystycznym wykorzystującym nietypowe wtedy ekrany (np. telefonów komórkowych i innych urządzeń komunikacyjnych, lub wielkich displayów ustawianych w przestrzeniach publicznych) wypowiadali się m.in. Sally-Jane Norman, Walter van der Cruijsen (ASCII Art Ensamble), Alexiej Shulgin, Machiko Kusahara. Do historii przeszedł Performance on Demand Anny Płotnickiej, wykorzystującej w trakcie działania w galerii zwrotną komunikację z internautami.
W ciągu kilku dni wielką popularność zdobył i-club zorganizowany w ogromnych przestrzeniach hal pofabrycznych w centrum miasta, wykorzystywanych jako miejsca performansów i koncertów audiowizualnych, gdzie wystąpił m.in. kultowy 386 DX Cyberpunk-rock band oraz debiutuje Gameboyzz Orchestra.

WRO 03 – Globalica
Tematem specjalnym edycji WRO były indywidualne strategie artystyczne wobec postępującej globalizacji świata. Przeprowadzono performansy w przestrzeni komunikacyjnej internetu (Ping Melody Pawła Janickiego), wykorzystano wyrafinowane techniki interaktywne w multimedialnych koncertach muzyki elektroakustycznej (4 hands), oraz zrealizowano działania w przestrzeni miejskiej.
Po raz pierwszy prezentowane były projekty artystyczne wykorzystujące sieci bezprzewodowe, a publiczność poznała pojęcie Wi-Fi.

WRO 05
Dotychczasowe edycje Biennale WRO wyraźnie oddzielały część konkursową przeznaczoną wyłącznie dla prac wideo od obszernej pozakonkursowej części programowej składającej się z performansów, pokazów specjalnych i wystaw. W 2005 roku nastąpiła zmiana dotychczasowej formuły programowej, otwierając konkurs dla większości form medialnych i nie definiując kategorii zgłoszeń, akcentując różnorodność i rozwój mediów w sztuce. Po raz pierwszy liczba propozycji programowych nadesłanych z całego świata przekroczyła tysiąc zgłoszeń.
Specjalna wystawa w Muzeum Narodowym – poświęcona tematowi Inna Książka – poprzez dzieła takich artystów, jak Ken Feingold, Masaki Fujihata, Romy Achituv i Camille Utterback, Ira Marom ukazała różne możliwe, pozadrukowe interaktywne postaci tekstu. Reagujące na obecność i działania widza oraz przenikające ze środowiska cyfrowego do świata rzeczywistego.
Ważnymi punktami programu były obszerne retrospektywy Supergrupy Azorro, Roberta Cahena i Józefa Robakowskiego oraz film-performans Juliena Maire na mikroobiekty, polska premiera eksperymentalnego dokumentu Lutza Dammbecka Das Netz, rozważającego na przykładzie Unabombera (Teda Kaczyńskiego) indywidualny sprzeciw przeciwko postępowi, prowadzący do aktów terrorystycznych.

WRO 07
Pierwszy raz w Polsce do prezentacji programu i zawartości wydarzeń artystycznych wykorzystane zostały kody QR.
Noc Archiwistów w trakcie sympozjum uczestnicy z Kanady, Holandii, Niemiec i Polski, poświęcili wystąpienia archiwom sztuki współczesnej w dobie internetu jako globalnego archiwum żywiołów kulturowych. Podczas sympozjum pojawiła się koncepcja archiwum jako dzieła sztuki i dzieła sztuki jako archiwum, rozwijana w kolejnych latach w działalności programowej Centrum Sztuki WRO. Audiowizualny duet muzyki elektroakustycznej incite/ (Kera Nagel i André Aspelmeier) miał swój wielki debiut w Polsce. Wystąpił też Scanner (Robin Rimbaud) i D-Fuse. Miała miejsce premiera internetowego filmu interaktywnego Sufferrosa Dawida Marcinkowskiego.
Zaprezentowane zostały Obrazy Energetyczne – pierwsza multimedialna monografia twórczości Józefa Robakowskiego – najwybitniejszego pioniera polskiej sztuki mediów (pod red. V. i P. Krajewskich).

ROK 2008
Centrum Sztuki WRO
29 lutego 2008 nastąpiła inauguracja działalności Centrum Sztuki WRO przy ul. Widok 7 specjalnie przygotowaną własną wystawą Interaktywny Plac Zabaw, która stała się odniesieniem dla nowych standardów edukacji artystycznej (nagroda Warto „Gazety Wyborczej”).
Wystawa była rozwijana i aż dwudziestokrotnie prezentowana w Polsce i za granicą. Obejrzała ją rekordowa liczba widzów – ponad 200 tys. osób. Głośne stały się kolejne przygotowane przez WRO wystawy: Mirosława Bałki Jetzt, i Nam June Paika Driving Media – rekomendował ją na swoich łamach „International Herald Tribune”. Ruszyła pierwsza w Polsce całkowicie zdigitalizowana Czytelnia Mediów, oferująca na miejscu możliwość obejrzenia kilku tysięcy prac wideo i dokumentacji. Od początku działania Centrum Sztuki WRO te materiały dostępne są nieodpłatnie dla wszystkich widzów.

WRO 09 – Expanded City
Tematem uczyniono miasto jako strukturę stającą się w całości współczesnym medium. W programie Biennale odbyła się jedna z pierwszych zagranicznych akcji art-anarchistycznej Grupy Voina z Rosji, wystawa i publikacja Ukryta Dekada – pierwsze tak duże podsumowanie polskiej sztuki mediów przełomu lat 80. i 90. Prezentowany był Mobilny nadajnik radiowy – performans Kasi Krakowiak, artystki reprezentującej Polskę w 2012 roku na Biennale Architektury w Wenecji.
Po raz pierwszy podczas Biennale odbyło się Małe WRO – specjalny program edukacyjny dla najmłodszych widzów, które stało się wzorem dobrej praktyki liczących się festiwali.
Biennale WRO wymieniane zostaje już nie tylko pośród najważniejszych światowych festiwali medialnych, lecz także wielkich biennale sztuki współczesnej (Edward Shanken, Art and Electronic Media).

WRO 2011 – Alternative Now
Najbardziej rozbudowane programowo i organizacyjnie z dotychczasowych edycji WRO: 11 miejsc prezentacji oferujących widzom zróżnicowany program wystaw, pokazów i działań. Największa publiczność – ponad 40 tys. widzów. Przebojem stały się instalacje w Rynku, wystawy w Pasażu Pokoyhof – po raz pierwszy w otwartych dla publiczności przestrzeniach w centrum miasta – oraz w Muzeum Narodowym i Centrum Sztuki WRO. Wystawa w tym ostatnim stanowiła zakończenie dwuletniego europejskiego projektu zrealizowanego wspólnie przez 6 wiodących europejskich centrów nowej sztuki. Biennale zwieńczyła wystawa WRO Résumé, która następnie pokazana została m.in. w Hiszpanii i Rumunii.
Wydany w 2012 roku przewodnik Art Spaces Directory, przedstawiający 400 najciekawszych miejsc sztuki w 96 krajach świata, wśród 6 najważniejszych w Polsce wymienił Centrum Sztuki WRO.

Biennale WRO 2013 PIONEERING VALUES
8.05 – 30.09.2013
15. jubileuszowe Biennale WRO 2013 PIONEERING VALUES, przygotowywane w kontekście 50-lecia sztuki elektronicznej, podejmuje kwestię jakości artystycznych i kulturowych powstałych i ciągle powstających na gruncie sztuki nowych mediów.
Odnoszący się zarówno do najnowszej historii, jak i teraźniejszości program, na który składają się wystawy, projekcje, performansy, warsztaty, wykłady, działania w przestrzeni publicznej jest ulokowany w 18 różnorodnych lokalizacjach w centrum Wrocławia, wśród których nota bene większość ma zgoła nieartystyczną przeszłość, a niektóre – teraźniejszość, m.in. Muzeum Narodowe (dawna Stara Rejencja), Centrum Sztuki WRO (pierwsza we Wrocławiu elektryczna palarnia kawy), galerie: Entropia, BWA SiC i Art Brut, Cocofli, Atelier WRO (mieszkania i sklepy mieszczańskich kamienic), Synagoga pod Białym Bocianem, DCF, kino Nowe Horyzonty oraz miejsca, w których sztuka współczesna pojawiła się wyjątkowo – opustoszała budowla Pałacu Ballestremów, przestrzenie postindustrialnego Pokoyhofu oraz DH Renoma.

Oprócz prezentacji najnowszych dzieł wybranych spośród ponad 1500 zgłoszeń z całego świata, odbywają się retrospektywy wybitnych pionierów sztuki mediów, m.in. mistrzów gatunku Steiny i Woody’ego Vasulków – słynnych, działających od lat 60. eksperymentatorów w dziedzinie dźwięku, światła i obrazu, założycieli słynnej nowojorskiej galerii The Kitchen – oraz VALIE EXPORT.
W kinowych prezentacjach w DCF-ie również jugosłowiańskie filmy eksperymentalne Tune in Screening: Psychedelic Moving Images from Socialist Yugoslavia 1966-1976, których program przygotował Branko Franceschi, filmy i wideo ze słynnej kolekcji Arteast 2000+, przygotowane przez Moderna Galerija (Museum of Modern Art, Lublana), przygotowany specjalnie dla WRO przez austriacki sixpackfilm nowy międzynarodowy program filmów eksperymentalnych i prac wideo nagradzanych w ostatnich dwóch latach, a także „kino dla ucha” – projekt amerykańskiej grupy ((audience)) pt. Cinema for the Ear.

Wśród dzieł ekranowych – realizacja Rabiha Mroué, głośna praca The Pixelated Revolution, zawierająca materiał wideo nagrany telefonami komórkowymi przez mieszkańców Syrii w czasie rewolucji.
Na WRO 2013 premiery mają: najnowsze przedsięwzięcie Fragmented Media laureatów WRO 2011 – grupy incite/ – i robotyczna opera Hermes Karla Heinza Jerona z Niemiec, której libretto, oparte na zasłyszanych w środkach transportu publicznego fragmentach rozmów telefonicznych, wykonywane jest przez roboty, a także nowatorskie przedsięwzięcia Pendulum Choir szwajcarskiej grupy Cod.Act – chóralny koncert odbywający się na ruchomej pneumatycznej platformie, instalacja Vinyl Rally Lucasa Abeli z Australii (wyścigi gokartów na płytach gramofonowych), performans artystki audiowizualnej, autorki instalacji i realizacji wideo Cécile Babiole z Paryża, a także interaktywne działanie Touchy Erica Siu z Tokio, którego elektroniczne urządzenie zastępujące wzrok umożliwi mu widzenie w interakcji z publicznością.

Do zagadnień percepcji odnosi się również skonstruowane przez Adama Montadona dla Neila Harbissona z Hiszpanii urządzenie o nazwie eyeborg, umożliwiające słyszenie barw (Harbisson jest oficjalnie uznany przez władze Wielkiej Brytanii cyborgiem, dzięki czemu na zdjęciu w dowodzie osobistym widnieje z kamerą zamontowaną nad czołem).

Wydarzeniem WRO 2013 jest europejska premiera filmu Breaking the Frame Marielli Nitosławskiej o Carolee Schneemann, pionierce performansu i body artu, a także przygotowana specjalnie dla Centrum Sztuki WRO wystawa nowych prac Mirosława Bałki.
Wśród projektów polskich zwraca uwagę instalacja site-specific Miraż Kamy Sokolnickiej i Chansons de geste Karoliny Freino.

Podczas WRO 2013 odbywa się podsumowanie projektu Artist Talk – unijnego przedsięwzięcia, realizowanego wspólnie przez Centrum Sztuki WRO, Museum of Transitory Art z Lublany oraz CIANT-a z Pragi. Z kolei na Akademi Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu ma miejsce sesja międzynarodowych specjalistów w ramach unijnego projektu DCA – Digitising Contemporary Art, realizowanego przez Centrum Sztuki WRO w dziedzinie digitalizacji sztuki współczesnej i jej udostępniania poprzez portal Europeana.

Biennale WRO 2015 TEST EXPOSURE
13.05 – 30.06.2015

Tegoroczny nabór przyniósł rekordowe rezultaty – artyści z całego świata nadesłali ponad 2300 prac i propozycji.
W myśl hasła TEST EXPOSURE, w cyklu otwartych przeglądów, po raz pierwszy w historii do procesu programowania zaproszono także publiczność. „Testowanie ekspozycji” to także nowe miejsca prezentacji sztuki, m.in. nowy gmach Biblioteki Uniwersyteckiej czy mieszkanie prywatne.
Duża część wydarzeń WRO 2015 jest poświęcona przede wszystkim młodym artystom. Ważną częścią jest 1. Konkurs Najlepszych Dyplomów Sztuki Mediów obronionych w 2014 roku na ośmiu publicznych uczelniach w: Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu.
WRO 2015 to także zapowiedź festiwalu Miasto Przyszłości wchodzącego w program wydarzeń Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Festiwal jest reprezentowany na Biennale poprzez cykl wykładów i debat Hakowanie społecznego systemu operacyjnego (kurator programu: Edwin Bendyk).

Wiele prac i instalacji ma na WRO swoje światowe premiery. W Bibliotece Uniwersyteckiej jest prezentowany Hexen 2.0 Suzanne Treister (UK), w oryginalnej i sugestywnej formie instalacji, plansz, wydruków wielkoformatowych, kart i mapy, obrazujących temat narodzin i rozwoju nowoczesności, osiągnięć i ograniczeń cywilizacyjnych, politycznych i społecznych. Captives – instalacja Quayoli (IT/UK) to inspirowana niedokończoną serią Prigioni Michała Anioła, sekwencja rzeźb wyciętych przez robota, prezentowana wraz z cyfrowymi rzeźbami w formie animacji komputerowych, otoczeniem dźwiękowym oraz zestawem fotografii. Instalacje znanych brazylijskich eksperymentatorów – Lucasa Bambozziego (BR) Multitudes oraz Gilbertto Prado (BR) Encontros podejmują kwestie dotyczące komunikacji telematycznej. Praca Cécile Babiole (FR), poprzez zaaranżowaną wodną sieć, pozwala widzom na korespondencję za pomocą krótkich wiadomości tekstowych. Five Robots Named Paul, kinetyczna instalacja Patricka Tresseta (FR/UK), to „teatr rysowania” w wykonaniu samouczących się, inteligentnych robotów, zza swoich pulpitów na bieżąco tworzących wystawę portretów widzów, którzy zdecydują się zostać ich modelami. Z kolei na śpiew widzów reaguje ECHOOOOOOO – robotyczny chór głośników autorstwa grupy panGenerator (PL).

Wyjątkowym przedsięwzięciem performersko-muzycznym jest INFRA_Exposure, rozwijający się aż do zakończenia wystawy utwór Kaspera T. Toeplitza (FR/PL), francuskiego kompozytora i instrumentalisty, jednej z najbardziej oryginalnych postaci muzyki współczesnej. Przygotował on rodzaj instalacji dźwiękowej, której częścią jest artysta wykonujący na żywo nieustający performans. W trakcje wydarzeń otwarcia Toeplitz będzie „dogrywał” elementy utworu na bas i komputer, tworząc najdłuższą do tej pory kompozycję z serii INFRA.
Wśród unikatowych, spektakularnych performansów dźwiękowych i muzycznych również m.in. koncerty Zeniala (PL) we współpracy z Adamem Donovanem (AU), Joachima Montessuisa (FR), Bioni Sampa (UK), grupy wechselstrom (DE) czy Ya-Wen Fu (TW), prezentowane na Scenie na Świebodzkim Teatru Polskiego.

Podczas WRO 2015 realizowane są także projekty z organizowanym przez Narodowe Forum Muzyki festiwalem Musica Electronica Nova: projekt Brise-Glace na inaugurację festiwalu MEN bazuje na odtworzeniu nigdy niewykonanego utworu zmarłego 10 lat temu kompozytora Luca Ferrari (FR) do przygotowanych przez WRO archiwalnych materiałów wideo oraz interaktywna, przestrzenna instalacja wideo From Inside kompozytora-rezydenta festiwalu MEN, Thierry’ego De Mey (FR), otwarta w czasie Nocy Muzeów.
Wydarzenia Biennale WRO 2015 TEST EXPOSURE prezentowane w 10 lokalizacjach – od muzeów i galerii, przez nowy gmach Biblioteki Uniwersyteckiej, dom handlowy, scenę teatralną i przestrzenie dawnego dworca kolejowego, po przestrzenie publiczne i mieszkanie prywatne – gromadzą ponad stutysięczną widownię.
Nagrodę WRO 2015 zdobywają ex aequo Michael Candy za kinetyczno-świetlną rzeźbę Big Dipper i Agata Kus za wielokanałową instalację wideo Kochanka. Nagroda krytyków i wydawców prasy artystycznej powędrowała do Elvina Flamingo za instalację Symbiotyczność tworzenia.

ECO EXPANDED CITY
maj-czerwiec 2016

Międzynarodowy projekt, odbywający się w ramach Miasta Przyszłości / Laboratorium Wrocław, bada przedstawione na gruncie działań artystycznych i dizajnerskich wyobrażone i realne, przeszłe, historyczne już oraz potencjalne związki społeczeństwa, sztuki, natury i technologii, ukazując ich przenikanie się i zależności. Odbywa się w 2016 roku – jubileuszu 500. lat od powstania Utopii Tomasza More’a, wizji świata idealnego.

Wystawy, performansy, realizacje artystyczne w przestrzeni miejskiej, rozsiane po mapie Wrocławia – od Centrum Sztuki WRO, przez Synagogę pod Białym Bocianem, Pasaż Pokoyhof, DH Renoma, po Narodowe Forum Muzyki i dziki las w mieście – przedstawiają artystyczne wizje, nadzieje i problemy, jakie przynosi zmiana współczesności.
Program prezentacji otwiera performans Second Body tajwańskiego Anarchy Dance Theatre, obrazujący złożone współczesne relacje człowiek-ruch-miasto-gromadzenie danych. Digitalny teatr ruchu wizualizuje w scenicznej wizji ciało cyfrowe / drugie ciało człowieka, przekształcające rzeczywistość, definiujące na nowo pojęcia osadzenia fizyczności w nowej cywilizacji danych.

Wystawy podejmują zagadnienia, takie jak:

– przepływ, kumulacja i interpretacja danych (m.in. wielkoformatowa jednokanałowa projekcja wideo 20 Hz brytyjskiej grupy Semiconductor, wizualizująca geomagnetyczne burze w wyższych warstwach atmosfery ziemskiej; ukazująca nowe wymiary dizajnu XXI wieku w odniesieniu do ikon dizajnu XX-wiecznego instalacja Akiry Wakity Furnished Fluid, generowana w czasie rzeczywistym wizualizacja niezauważalnego w naszym życiu codziennym przepływu powietrza; interaktywna instalacja grupy Selene Moonbell, generująca muzykę tworzoną dzięki analizie danych topograficznych Księżyca, przekazywanych przez sondę orbitalną SELENE, umożliwiająca widzom również samodzielne budowanie kompozycji dźwiękowej, przygotowana przez grupę badaczy i artystów, biorących udział w badaniach japońskiej agencji badań kosmicznych);

– biomimesis, postgenomika, digitalny rendering świata naturalnego (m.in. dekoracyjne prace-projekcje Makoto Murayamy Botech Compositions, ilustrujące digitalną botanikę elektronicznego atlasu natury i quasi-organiczne formy; praca AKI INOMATY Why Not Hand Over a “Shelter” to Hermit Crabs?, w której kraby zyskują domy przypominające słynne miejsca i dzieła architektury dzięki zastosowaniu technologii tomografii komputerowej; praca Ai Hasegawy I Wanna Deliver a Dolphin, przedstawiająca kwestię syntetycznej biologii, wyobraża moment w przyszłości, w której ludzie wspomagają gatunki zwierząt poprzez zaawansowaną technologię biologii syntetycznej, performans muzyczny SHMIB Elvina Flamingo z żywymi mrówkami Atta Sexdens, których dźwięki w symbiotycznej komunikacji tworzą muzykę równolegle z ludzkimi instrumentalistami);

– nowi kuzyni w rodzinie człowieczej – android jako servant, android jako superhuman, świat przekształcony ludźmi, ludzie przekształcani maszynami (m.in. instalacja Simona Laroche i Davida Szanto Perpetual Demotion, w której maszyna karmi człowieka czy instalacja Nikolasa Schmida-Pfählera i Carolin Liebl Vincent and Emily, przedstawiająca dwa samowolnie działające roboty);

– problem nadużycia i nadprodukcji, nadmiar przedmiotów, nabywanie i utratę wartości (m.in. instalacja wideo i towarzysząca jej aplikacja Lynn Cazabon Junkspace, przedstawiająca śmieci na orbicie okołoziemskiej);

– wizjonerskie koncepcje miasta jako obszaru twórczego, współdzielonego z naturą, nieustannie przywłaszczanego, o zmiennej topografii, nieliniowej czasowości (m.in. obiekty w formie ogromnych drewnianych megafonów-schronień, umożliwiających słyszenie amplifikowanych dźwięków naturalnych, autorstwa grupy studentów wzornictwa z Estoni w przestrzeni publicznej lasu w obrębie miasta; projekt francuskiego kompozytora muzyki elektronicznej Jean-Luca Hervégo Germination w ramach współpracy z 7. edycją festiwalu Musica Electronica Nova w formie utworu intrumentalnego, wykonywanego w sali koncertowej NFM-u oraz instalacji sonorycznej, ukrytej pośród kiełkującej zieleni na placu przed; wieloaspektowy projekt, rozwijający bazę georeferencyjnych fotografii, ze szczególnym uwzględnieniem displejów reklamowych, stronę internetową oraz budujący wydarzenia partycypacyjne z lokalnymi społecznościami Uncultivated Lynn Cazabon);

Wśród prezentowanych dzieł są też prace kontekstowe: sześcienne przedstawienie mapy świata Autagraph Hajime Narukawy czy dokumentacja wizjonerskich koncepcji Buckminstera Fullera w formie 13 planszowych fotografii z kolekcji Grażyny Kulczyk.

Biennale WRO 2017 DRAFT SYSTEMS
17.05 – 4.10.2017
Hasło przewodnie DRAFT SYSTEMS odnosi się do zmienności systemów porządkujących świat, zwraca uwagę na ich złożoność i niestabilność, podkreśla ich niestałą naturę, wymykającą się próbom kontroli, nieustanną reorganizację rzeczywistości.

Wśród prezentowanych prac ikonicznym jest projekt HFT The Gardener Suzanne Treister – wielopoziomowa konstrukcja zacierająca granice pomiędzy sztuką, naturą, językiem, matematyką, ekonomią i traumą historii, ukazująca korelacje i zasady podejmowania decyzji gospodarczych, oderwane od wglądu naukowego, mistycyzm i psychodeliki rezonujące z rynkiem światowym, sprzężenie zwrotne ezoteryki z ekonomią/sektorem finansowym. Facebook Algorithmic Factory zwraca uwagę na proces, jakiemu ulegamy, zamieniając się z użytkownika w towar rynku kapitałowego. Umieszczony w przestrzeni miejskiej monument o nazwie Cyjanometr jest jednocześnie urządzeniem do pomiaru stopnia niebieskości nieba i jego zanieczyszczenia.
Biennale WRO to również platforma prezentacji działań eksperymentalnych polskich artystów. Paweł Janicki zaprezentował swój projekt RPN, badający artystyczne możliwości stosowania Odwrotnej Notacji Polskiej, historycznego dokonania liczącego się w swoim czasie na świecie ośrodka myśli filozoficznej i logicznej tzw. lwowsko-warszawskiej Polskiej Szkoły Matematycznej. Z kolei Maciej Markowski, dzięki współpracy Biennale WRO z festiwalem Musica Electronica Nova, tym razem z Johnem Zornem zrealizował nową instalację Mute Music.

Majowe wydarzenia to również prezentacje projektów uczestników programów rezydencyjnych Centrum Sztuki WRO. W najbliższej okolicy Parku Wschodniego, Andrey Ustinov zrealizował nocny pokaz-instalację-performans Film Noir. Inspirowany pobytem w Centrum Sztuki WRO i warsztatami z najmłodszą publicznością był kinetyczny obiekt, utrzymywany i poruszający się w polu elektromagnetycznym, nowa praca Carolin Liebl i Nikolasa Schmid-Pfählera.
Odbywające się w trakcie Biennale spotkanie Sieci Kultury z udziałem czołowych specjalistów kultury cyfrowej i komunikacji, m.in. Alka Tarkowskiego, Mirosława Filiciaka czy Pawła Janickiego, stanowiło platformę dyskusji o stanie kultury cyfrowej w Polsce, podejmując zagadnienia internetu jako wzoru wywierającego wpływ na całość kultury.
W ramach Biennale odbyła się trzecia edycja Konkursu Najlepszych Dyplomów Sztuki Mediów, organizowanego przez Centrum Sztuki WRO i Akademię Sztuk Pięknych we Wrocławiu, prezentującego najciekawsze projekty dyplomowe zrealizowane na uczelniach artystycznych w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu.
W programie oczywiście również Małe WRO, specjalny program dedykowany dzieciom i ich najbliższym. W tym roku do stworzenia programu zaproszona została zaprzyjaźniona z Centrum Sztuki WRO rodzina państwa Kraszewskich, uczestnicząca w programie WRO od 2008 roku.
Wydarzenia Biennale WRO zapowiedziała pierwsza w Polsce indywidualna ekspozycja Norimichiego Hirakawy.
Kamuflaż w Hali Koszyki i za siedmioma w Domu Słowa Polskiego – warszawskimi wystawami Biennale WRO 2017.